ایران‌ ۲۰۲۵، کشور کم‌ آب‌

آمار مربوط‌ به‌ بحران‌ روبه‌ وخامت‌ آب‌ در جهان‌ از جمله‌ اخباری‌ است‌ که‌ برای‌ هر شنونده‌یی‌ تکان‌دهنده‌ است‌ و برخی‌ را با احساس‌ عجز همراه‌ می‌کند.

آب و امنیت غذایی

آب از دیرباز مهم ترین عامل توسعه در جهان بوده است. انسان ها در دوران اولیه زندگی خود نزدیک رودخانه ها و منابع آب تجمع می کردند و به فعالیت های کشاورزی می پرداختند. ۹۷ درصد این منابع شور بوده و مقدار بسیار محدودی از آنها به طور مستقیم از سوی انسان مورد استفاده قرار گرفته است. 

جایگاه اقتصاد آب

شبکه آب و فاضلاب کشور هر سال به ده هزار کیلومتر بازسازی نیاز دارد و همچنین ۲۷ هزار کیلومتر شبکه فاضلاب در حال از بین رفتن است که نیاز به تعمیر و نگهداری دارد.
به‌راستی برای حفظ و نگهداری و استفاده اصولی از آب چه کرده‌ایم و چه می‌خواهیم انجام دهیم؟ شهر تهران نزدیک به ۹۲۰۰ کیلومتر شبکه دارد که هر سال باید حداقل چهارصد کیلومتر آن بازسازی شود. با توجه به اینکه سال‌ها است این حرکت به تأخیر افتاده در حقیقت نیمی از این شبکه نیاز به تعمیر و بازسازی دارد. 
● چه برنامه و هدفی برای نجات آب داریم؟

آب جای نفت را می گیرد

قرن آینده قرن جنگ بر سر آب خواهد بود، این جمله ای است که اکثریت سیاستمداران دهه های گذشته مدام در ذهن خود تکرار می کردند و آن را بر سر میزمذاکره با سایر کشورها و به خصوص در گفت و گو با کشورهای همسایه خود مد نظر قرار می دادند.آنها معتقد بودند که اگر قرن بیستم قرن جنگ بر ذخایر استراتژیک نفت بود، بی شک قرن بیست و یکم قرن جنگ جنگ بر سرآب خواهد بود. این عقیده چنان در میان دیپلمات های جهان رسوخ کرده بود که حتی دانش آموزان نیز آن را آموخته بودند.دیپلمات ها در این باره همواره از اشغال بلندی های جولان سوریه بوسیله ارسائیل به عنوان مثال این موضوع یاد می کردند و حتی پا از این فراتر گذاشته و گاهی خاورمیانه را مرکز ثقل این تحولات بر می شمردند.اما پس از گذشت شاید دو دهه از آن زمان و سپری شدن جشن شب ژانویه سال ۲۰۰۰ و فرارسیدن قرن بیست و یکم، گویی این جمله دیگر بیشتر طرفداران خود را در میان سیاستمدارن از دست داده است به طوری که هم اکنون بیشتر کشورهای خاورمیانه در تلاش برای برقراری ارتباط های نزدیک باهمسایگان خود از به واسطه مرزهای آبی خود هستند.

آب...باز هم آب

موقعیت جهانی آب 

مقدار آب موجود در کره زمین تقریبا ثابت بوده است. این آب به مصارف آشامیدن ، کشاورزی ، صنعت و ... می رسد و زندگی بشر را بهبود می بخشد. اگر کره زمین از فضا روئیت شود ، رنگ طبیعی آن آبی دیده می شود یعنی کره ای که بیشتر سطح آن را آب پوشانده است. یعنی بخش اعظم سطح زمین را اقیانوس‌ها و دریاها فرا گرفته اند. از نقطه نظر حجم و اندازه ، در حدود 97.2%از آبهای موجود در جو زمین و آب موجود در خاکها و آبهای زیرزمینی می باشند. 

آب یعنی...

آب تنهابرای انسان ها مایه ی حیات نیست

کاریکاتور کمبود آب

بقیه تصاویر را در ادامه مطلب مشاهده فرمایید

آب=زندگی

آب=زندگی

چقدر خوب است که همه در مصرف آب صرفه جویی کنیم. آب مایع حیات است و تمام جانداران این کره ی خاکی به خصوص انسان ها برای زنده ماندن به آب نیاز دارند.۷۰٪ بدن انسان ها از آب است به علاوه آب در صنایع مختلف به خصوص صنایع غذایی استفاده ی زیادی دارد. 

به عبارت دیگر میتوان گفت:آب=زندگی   

نبود آب تهدیدی جدی

رشد فزاینده جمعیت و افزایش مصرف آب، قطع بی‌رویه و غیر کارشناسانه درختان، جنگل‌ها و تغییر اکوسیستم طبیعت، رشد شهرسازی (غیر استاندارد و متراکم)، افزایش صنایع آلوده کننده آب، شیوه‌های نامناسب و غیر اصولی کشاورزی، احداث سدهای مخزنی و ایجاد دریاچه‌های مصنوعی همگی از عوامل نابودی چرخه منظم آب در سطح بین‌المللی است و لازم به یادآوری است، که در نهایت نوعی تهدید جدی برای جامعه بشریت محسوب می‌‌گردد.

آب نیست، به گِل نشسته‌ایم

 

سالها پیش، تا اوایل دهه 70، مادران و زنان خانه دار دو سه روز در هفته، صبح ها، جارو دستشان می گرفتند و با یک شیلنگ یا آب پاش، جلوی در حیاط را آب و جارو می کردند. بعضی عصرها هم همین بساط برای پسران جوان راه می افتاد. تصویر غریبی نیست. بسیار به خاطر دارید و یادتان می آید.

در همان سالها، بسیار می گفتند که هوای آب را داشته باشید، هدر ندهید. این آب حیف است به هرکسی که می پرستید. اما گوش کسی بدهکار نبود. خانه های بسیاری روی آب بنا شده بود. منظور را حتما می فهمید؛ بعضی مادران آنقدر بشور و بساب داشتند که معروف بود فلانی خانه اش روی آب است.

اما آن سالها گذشته. اکنون به بحران واقعی رسیده ایم. اگر زمانی خانه های روی آب وجود داشت، جمعیت هم 55-60 میلیون نفر بود. اما حالا حول و حوش 80 میلیون نفر شده ایم. آن هم با تراکم بالا در شهرها و مخصوصا تهران.

همین اوایل گذشته بود که معاون اول رییس جمهور اعلام کرد تهران فقط چند روز دیگر آب دارد سدهای تهران به کمترین میزان ذخیره آبی خود رسیده اند و به گل نشسته اند.

تصورش سخت است؛ به گل نشستن سد یعنی هدررفت چند صد میلیون متر مکعب آب. همین الان از آب های مرده سدها توی لوله های شهر سرازیر می شود. آب سدها که تمام شود، امید هم به آب معدنی نمی توان داشت؛ تمام ذخیره و توان تولید کارخانه های آب معدنی و آشامیدنی به اندازه مصرف یک روز تهران هم نمی شود.

اما چه می شود کرد؟

دو کار از ما بر می آید. اول دعا کنیم و التماس به آسمان که ببارد، هرچه زودتر. اما قبل از دعا و اظهار عجز و ناله و پشیمانی، راه دومی هم هست؛ همچنان صرفه جویی کنیم. همان چیزی که کمتر کسی از ما به آن عمل می کند. راه های صرفه جویی را بسیار شنیده اید و ما هم گفته ایم، فقط کافی است سرسری از کنارش نگذرید.

اما این تصویری که در زیر می بینید، یکی دو روزی است دست به دست می چرخد؛ 

 

همین یک نکته می تواند نجاتمان دهد. نجات البته نه فقط از بی آبی، از نوشیدن آب آلوده.