آب یکی از مهمترین و بنیادی ترین عوامل حیات موجودات زنده می باشد. در همه دنیا و از جمله کشور ما، آب های زیرزمینی مهمترین منابع تامین آب مورد نیاز می باشند. زندگی حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آب های زیرزمینی می باشد. در دهه های اخیر عواملی همانند رشد جمعیت، فعالیت های صنعتی- اجتماعی، علاوه بر ایجاد مسائل زیست محیطی دیگر، در آلوده کردن آب های زیرزمینی نیز نقش مهمی داشته است. آلودگی آب های زیرزمینی ممکن است از آب هایی که به آنها وارد می شود و یا از منابع دوردست باشد. این آلودگی ها علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای مردم، می تواند اثرات نامطلوبی بر زندگی گیاهان و جانوران ساکن در آب نیز داشته باشد.
منابع آلوده ساز آب های زیرزمینی را می توان به این صورت طبقه بندی کرد:
رشد فزاینده جمعیت و افزایش مصرف آب، قطع بی‌رویه و غیر کارشناسانه درختان، جنگل‌ها و تغییر اکوسیستم طبیعت، رشد شهرسازی (غیر استاندارد و متراکم)، افزایش صنایع آلوده کننده آب، شیوه‌های نامناسب و غیر اصولی کشاورزی، احداث سدهای مخزنی و ایجاد دریاچه‌های مصنوعی همگی از عوامل نابودی چرخه منظم آب در سطح بین‌المللی است و لازم به یادآوری است، که در نهایت نوعی تهدید جدی برای جامعه بشریت محسوب می‌‌گردد. |
نمونه ای از عکس های گرفته شده از اطراف دریاچه ارومیه توسط دانش آموزان
دبیرستان دوره اول شهید بهشتی انزل در مورخه 94/2/28
در همان سالها، بسیار می گفتند که هوای آب را داشته باشید، هدر ندهید. این آب حیف است به هرکسی که می پرستید. اما گوش کسی بدهکار نبود. خانه های بسیاری روی آب بنا شده بود. منظور را حتما می فهمید؛ بعضی مادران آنقدر بشور و بساب داشتند که معروف بود فلانی خانه اش روی آب است.
اما آن سالها گذشته. اکنون به بحران واقعی رسیده ایم. اگر زمانی خانه های روی آب وجود داشت، جمعیت هم 55-60 میلیون نفر بود. اما حالا حول و حوش 80 میلیون نفر شده ایم. آن هم با تراکم بالا در شهرها و مخصوصا تهران.
همین اوایل گذشته بود که معاون اول رییس جمهور اعلام کرد تهران فقط چند روز دیگر آب دارد سدهای تهران به کمترین میزان ذخیره آبی خود رسیده اند و به گل نشسته اند.
تصورش سخت است؛ به گل نشستن سد یعنی هدررفت چند صد میلیون متر مکعب آب. همین الان از آب های مرده سدها توی لوله های شهر سرازیر می شود. آب سدها که تمام شود، امید هم به آب معدنی نمی توان داشت؛ تمام ذخیره و توان تولید کارخانه های آب معدنی و آشامیدنی به اندازه مصرف یک روز تهران هم نمی شود.
اما چه می شود کرد؟
دو کار از ما بر می آید. اول دعا کنیم و التماس به آسمان که ببارد، هرچه زودتر. اما قبل از دعا و اظهار عجز و ناله و پشیمانی، راه دومی هم هست؛ همچنان صرفه جویی کنیم. همان چیزی که کمتر کسی از ما به آن عمل می کند. راه های صرفه جویی را بسیار شنیده اید و ما هم گفته ایم، فقط کافی است سرسری از کنارش نگذرید.
اما این تصویری که در زیر می بینید، یکی دو روزی است دست به دست می چرخد؛
همین یک نکته می تواند نجاتمان دهد. نجات البته نه فقط از بی آبی، از نوشیدن آب آلوده.
به‌منظور جلوگیری از آسیب جدی به مردم و محیط‌زیست پیرامون دریاچه و با توجه به تداوم کاهش نزولات جوی و عدم جریان آب کافی به داخل دریاچه در سال‌های اخیر و همچنین مدت زمان طولانی مورد نیاز جهت انتقال آب از حوضه‌های مجاور به دریاچه، و تنها راهکار تثبیت شرایط کنونی دریاچه و جلوگیری از خشکی کامل آن، تامین آب کافی از منابع داخلی حوضه می‌باشد. لازم به ذکر است که تجارب بین‌المللی به‌ویژه تجربه احیای دریاچه آرال نیز به‌خوبی مؤید این موضوع است که احیای دریاچه ارومیه می‌بایست با استفاده از منابع آبی درون حوضه و انجام فعالیت‌ها و اقدامات لازم جهت افزایش بهره‌وری آب در سطح حوضه و تامین حقابه زیست‌محیطی دریاچه صورت پذیرد. از این رو ستاد، راهکارهای افزایش حجم آب ورودی به دریاچه از طریق کاهش مصارف آب در بخش کشاورزی حوضه و همچنین کاهش تلفات در مسیر انتقال آب به پیکره آبی دریاچه را به عنوان محور اصلی اقدامات برای احیای دریاچه ارومیه اتخاذ نموده است.
با افزایش جمعیت و افزایش تقاضای آب ، موضوع پایداری مصرف آب در نهایت در
گرو تطبیق رفتار انسان با چرخه آب است ، جوامع انسانی نیازمند آنند که
قابلیت خود را در مدیریت استفاده از آب ، چنان فراگیر و منسجم توسعه دهند
که کیفیت و کمیت آب مصرفی انسان اکوسیستم های تامین کننده اش حفظ شود .  |
انگار که مصرف‌گرایی یا بهتر بگوییم، بی‌رویه مصرف کردن درجامعه نهادینه شده و به نوعی فرهنگ بدل شده است؛ فرهنگی که در آن هر که بیشتر مصرف کند متشخص‌تر محسوب می‌ود!
